
ΔΙΠΛΗ ΑΠΕΙΛΗ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ: Χούθι και Ουκρανικές Νάρκες Θέτουν σε Κίνδυνο την Ελληνική Ναυτιλία *

Από την Ερυθρά Θάλασσα έως τη Μεσόγειο, η ασφάλεια των θαλάσσιων οδών μετατρέπεται σε πεδίο σύγκρουσης και ευθύνης.
*του Δημήτρη Αβραμόπουλου
πρώην Ευρωπαίου Επιτρόπου αρμόδιου για τη Μετανάστευση και την Εσωτερική Ασφάλεια, Βουλευτή Ηλείας
Κατά τη διάρκεια της θητείας μου ως Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Μετανάστευση, τις Εσωτερικές Υποθέσεις και την Ιθαγένεια, είχα υπό την πολιτική μου ευθύνη, πέρα από τη μεταναστευτική πολιτική και την ιθαγένεια, και τον ευρωπαϊκό συντονισμό στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας, καθώς και την ασφάλεια των μεταφορών —με ιδιαίτερη έμφαση στην aviation και maritime security.
Με αφορμή τις πρόσφατες επιθέσεις στη ναυτιλία και τις νέες ασύμμετρες απειλές που διαμορφώνονται διεθνώς, αισθάνομαι ότι οφείλω να καταθέσω τη σκέψη μου για τη στρατηγική που οφείλουν να ακολουθήσουν η Ευρώπη και η Ελλάδα, προκειμένου να προστατεύσουν την ασφάλεια των πολιτών και τον ρόλο τους στον παγκόσμιο ναυτιλιακό χάρτη.
Η ελληνική ναυτιλία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με δύο σοβαρές και ταυτόχρονες απειλές:
- από τη μία, οι στοχευμένες επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα·
- από την άλλη, η εμφάνιση θαλασσίων ναρκών στη Μεσόγειο, που πλήττουν ελληνικά πλοία λόγω της συνεχιζόμενης αντιπαράθεσης Ουκρανίας–Ρωσίας.
Οι Χούθι, πλέον εξοπλισμένοι με εξελιγμένα οπλικά συστήματα, έχουν εξαπολύσει από τα τέλη του 2023 τουλάχιστον 70 επιθέσεις. Τέσσερα πλοία έχουν βυθιστεί και επτά ναυτικοί έχουν χάσει τη ζωή τους.
Η κατάσταση έχει πάψει να είναι περιφερειακή· εξελίσσεται πλέον σε κρίση διεθνούς ναυτικής ασφάλειας, με διαρκή επέκταση και αύξηση της έντασης. Οι επιθέσεις δεν είναι τυχαίες. Είναι στοχευμένες, στρατηγικά σχεδιασμένες, με στόχο να διαταράξουν τις ροές του παγκόσμιου εμπορίου και να ενισχύσουν την πολιτική επιρροή όσων τις υποκινούν.
Απέναντι στον αυξανόμενο κίνδυνο, πολλοί Έλληνες εφοπλιστές έχουν ήδη επιλέξει να αποκλείσουν την Ερυθρά Θάλασσα από τα ναυτιλιακά τους δρομολόγια.
Ωστόσο, η απουσία συντονισμένης ευρωπαϊκής ή νατοϊκής αντίδρασης αφήνει το πεδίο ανοιχτό σε μονομερείς και ασύμμετρες ενέργειες. Το κενό στρατηγικής δημιουργεί περιβάλλον αβεβαιότητας, και αυτό λειτουργεί εις βάρος της ναυσιπλοΐας, των πληρωμάτων και της διεθνούς σταθερότητας.
Την ίδια στιγμή, στη Μεσόγειο, έξι ελληνικά δεξαμενόπλοια έχουν υποστεί ζημιές από νάρκες με χρονοδιακόπτη, φερόμενες ως ουκρανικής προέλευσης, εξαιτίας της μεταφοράς (νόμιμου) ρωσικού φορτίου.
Οι επιθέσεις αυτές στοχεύουν όχι τη σημαία του πλοίου, αλλά το περιεχόμενο του φορτίου.
Η λογική είναι κυνική: όποιος εξυπηρετεί τον αντίπαλο, καθίσταται στόχος.
Μια ενδεχόμενη έκρηξη σε δεξαμενόπλοιο που διασχίζει το Αιγαίο, μεταφέροντας εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, θα μπορούσε να προκαλέσει αλυσιδωτές περιβαλλοντικές και γεωοικονομικές συνέπειες, πλήττοντας όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.
Το ζήτημα δεν είναι μόνο τεχνικό ή επιχειρησιακό. Είναι βαθιά πολιτικό και θεσμικό.
Η διεθνής αντίδραση οφείλει να είναι καθολική και βασισμένη σε αρχές.
Η καταδίκη κάθε επίθεσης κατά εμπορικών πλοίων πρέπει να είναι ενιαία — ανεξαρτήτως της ταυτότητας του δράστη.
Δεν μπορούν να υπάρχουν «δύο μέτρα και δύο σταθμά» στην προστασία των ναυτικών και της ναυσιπλοΐας. Η ανθρώπινη ζωή δεν επιτρέπεται να μπαίνει σε γεωπολιτικό ζύγι.
Η διεθνής κοινότητα —και ιδίως οι θεσμοί στους οποίους ανήκει η Ελλάδα— οφείλουν να ενισχύσουν την παρουσία και τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες.
Το ΝΑΤΟ καλείται να αναλάβει ουσιαστικότερο ρόλο στην Ερυθρά Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο, με αποστολές αποτροπής, συνοδείας και επιτήρησης.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να πάψει να περιορίζεται σε ρητορικές εκκλήσεις και να προχωρήσει σε συγκεκριμένα μέτρα προστασίας της ναυσιπλοΐας, της εφοδιαστικής αλυσίδας και του ευρωπαϊκού συμφέροντος.
Σε εθνικό επίπεδο, χρειάζεται ενίσχυση της ναυτικής μας παρουσίας σε κρίσιμα θαλάσσια περάσματα. Το Πολεμικό Ναυτικό πρέπει να αποκτήσει τη δυνατότητα διαρκούς επιτήρησης και αποτροπής, με σαφές αποτύπωμα σε περιοχές αυξημένου κινδύνου.
Παράλληλα, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών μπορεί και πρέπει να αναβαθμίσει τον ρόλο της, με τη σύσταση μόνιμου επιτελικού οργάνου στρατηγικής ναυτιλιακής ασφάλειας:
μια εξειδικευμένη ομάδα για συνεχή παρακολούθηση, ανάλυση και ενημέρωση σχετικά με τους αναδυόμενους κινδύνους.
Η εποχή δεν απαιτεί μόνο θεσμική εκπροσώπηση, αλλά στρατηγική ετοιμότητα, προληπτική αντίδραση και ενιαίο μέτωπο τεκμηριωμένων θέσεων.
Η ελληνική ναυτιλία δεν είναι απλώς οικονομική υπερδύναμη· είναι γεωπολιτικό κεφάλαιο και μοχλός εξωτερικής πολιτικής.
Η παρούσα κρίση είναι και πρόκληση και ευκαιρία:
να επαναπροσδιορίσουμε τη γεωστρατηγική μας ταυτότητα, όχι απλώς ως μεταφορείς, αλλά ως διασφαλιστές σταθερότητας και ασφάλειας.
Το διακύβευμα είναι κρίσιμο.
Θα μείνουμε εκτεθειμένοι; Ή θα κινητοποιηθούμε με σχέδιο, αποφασιστικότητα και σύνεση;
Η θάλασσα δεν συγχωρεί εφησυχασμό.
Και η ιστορία καταγράφει όχι μόνο τις πράξεις, αλλά και τις παραλείψεις.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.