Γράφει ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος: “Η λίμνη Πηνειού στο χείλος της απαξίωσης- Η υποβάθμιση του οικοσυστήματος που θα στερήσει από τις επόμενες γενιές το δικαίωμα σε ένα ζωντανό μέλλον”

Παναγιωτόπουλος Γιώργος

Καθηγητής, Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Πατρών

Τον Ιανουάριο του 2022 είχα τοποθετηθεί δημόσια με άρθρο μου στα τοπικά Μ.Μ.Ε, με τίτλο: [Φράγμα Πηνειού: Από τον «χαμένο παράδεισο» και πλουτοπαραγωγικό πόρο του Νομού μας, στα «Deals» συμφερόντων των φωτοβολταϊκών και μιας νέας αποικιοκρατίας], κρούοντας ουσιαστικά τον κώδωνα του κινδύνου για την τύχη της Λίμνης Πηνειού. Δεν θα επαναλάβω τα τότε γραφόμενά μου διότι είναι εύκολο να αναζητηθούν.

Είχα όμως τότε μιλήσει για τον πλουτοπαραγωγικό πόρο της Ηλείας που κινδύνευε να μετατραπεί σε αντικείμενο εκχώρησης, σε πεδίο συμφερόντων ξένων προς τον τόπο μας που θα δημιουργήσουν τραγικές συνέπειες υποθηκεύοντας το μέλλον.

Δυστυχώς, τρία χρόνια μετά, οι φόβοι εκείνης της παρέμβασης επαληθεύονται με τον πιο σκληρό τρόπο. Η συζήτηση για εγκατάσταση εκτεταμένων φωτοβολταϊκών στις παραλίμνιες εκτάσεις επανέρχεται και απειλεί να αλλοιώσει οριστικά τη φυσιογνωμία της περιοχής.

Το φράγμα Πηνειού είναι ένας τεχνητός αλλά συνάμα και «ζωντανός οργανισμός» που μεταμόρφωσε τον τόπο, στήριξε γενιές αγροτών, διαμόρφωσε ένα μοναδικό οικοσύστημα και θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο μιας νέας αναπτυξιακής αφήγησης.

Είναι η υδάτινη αρτηρία που τροφοδοτεί την παραγωγή, αναπνέει μαζί με τη φύση και δίνει προοπτική σε μια ολόκληρη κοινωνία.

Κι όμως, αυτός ο θησαυρός, αντί να προστατευθεί και να αξιοποιηθεί με όρους βιώσιμης ανάπτυξης, κινδυνεύει να μετατραπεί σε πεδίο μιας νέας λεηλασίας. Η επιχειρούμενη εγκατάσταση εκτεταμένων φωτοβολταϊκών στις παραλίμνιες εκτάσεις δε συνιστά ούτε πρόοδο ούτε πράσινη μετάβαση. Συνιστά βίαιη αλλοίωση ενός ευαίσθητου

οικοσυστήματος και υποβάθμιση μιας περιοχής που θα μπορούσε να είναι πρότυπο περιβαλλοντικής και τουριστικής ανάπτυξης.Ας το ξεκαθαρίσουμε όμως: Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι αναγκαίο μέσο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Όμως η βιώσιμη-πράσινη ενέργεια δεν μπορεί να οικοδομείται πάνω στα ερείπια της φύσης και στην υποβάθμιση τοπικών κοινωνιών.

Η «πράσινη» ανάπτυξη που υποθηκεύει το περιβάλλον, ακυρώνει τον οικοτουρισμό, αποκλείει τους κατοίκους και καταστρέφει τη βιοποικιλότητα δεν είναι ούτε πράσινη ούτε ανάπτυξη. Είναι απλώς μια νέα μορφή αποικιοκρατίας, που φορά τον μανδύα της ανάπτυξης, όπου τα κέρδη ιδιωτικοποιούνται και οι ζημιές κοινωνικοποιούνται.

Η εικόνα εκατοντάδων στρεμμάτων καλυμμένων με πάνελ, στον συγκεκριμένο τόπο, δεν είναι εικόνα προόδου. Είναι εικόνα καταστροφής. Σημαίνει απώλεια της φυσικής ομορφιάς, περιορισμό της χλωρίδας και της πανίδας, εξοβελισμό των κτηνοτρόφων και ακύρωση της δυνατότητας η λίμνη να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την παιδεία, τον αθλητισμό, τον πολιτισμό και τον τουρισμό.

Σημαίνει ότι ένας τόπος με ανεκτίμητο δυναμικό θα καταδικαστεί σε μονοδιάστατη χρήση, με αντάλλαγμα πενιχρά οφέλη και ανυπολόγιστες συνέπειες.Αν αυτό συμβεί, η Ηλεία δε θα έχει απλώς υποστεί ένα περιβαλλοντικό πλήγμα. Θα έχει παραδώσει, με τη δική της σιωπή, τον σημαντικότερο φυσικό και παραγωγικό πόρο της σε ιδιωτικά συμφέροντα. Έτσι όμως θα έχει διαπράξει μια στρατηγική αυτοχειρία.

Γι’ αυτό λοιπόν, κατά την ταπεινή μου άποψη, το ζήτημα είναι πρωτίστως πολιτικό. Είναι ζήτημα ευθύνης και στάσης απέναντι στο μέλλον. Οι Βουλευτές, η Περιφέρεια και οι Δήμαρχοι της Ηλείας δεν μπορούν να παραμένουν θεατές.

Οφείλουν να μιλήσουν καθαρά, να αναλάβουν θέση και να δεσμευτούν δημόσια. Θέλουν έναν Πηνειό, εργαλείο ανάπτυξης για την Ηλεία ή έναν Πηνειό, λάφυρο παραχωρημένο σε κάθε είδους συμφέροντα;

Θέλουν να επενδύσουν σε ένα σχέδιο που θα αποδίδει στον τόπο προστιθέμενη αξία ή να συναινέσουν στη μόνιμη υποβάθμισή του;

Σε πολλές χώρες αλλά και στην Ελλάδα, π.χ, λίμνη Πλαστήρα, μεγάλοι ταμιευτήρες μετατράπηκαν σε πολυλειτουργικά κέντρα που συνδυάζουν αγροτική παραγωγή, τουρισμό, περιβαλλοντική προστασία και εκπαίδευση. Ο Πηνειός θα μπορούσε να γίνει σημείο αναφοράς σε πανελλαδικό επίπεδο, αν υπήρχε σχέδιο και πολιτική βούληση.

Αντίθετα, αν μετατραπεί σε απέραντη ενεργειακή ζώνη, θα χαθεί μια μοναδική ευκαιρία.Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφέρω ότι, οι φωνές που ύψωσαν το ανάστημά τους απέναντι στον κίνδυνο λεηλασίας του Πηνειού δεν είναι απλώς αξιοσέβαστες. Αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας ενός τόπου που δεν δέχεται να δει τον φυσικό πλούτο του να μετατρέπεται σε εμπόρευμα.

Όμως το διακύβευμα δεν μπορεί να παραμείνει υπόθεση λίγων. Δεν αφορά μόνο περιβαλλοντικά κινήματα, ανήσυχους πολίτες, κάποιους ευαίσθητους τοπικούς παράγοντες ή τον σύλλογο φίλων λίμνης Πηνειού. Αφορά το σύνολο της κοινωνίας της Ηλείας. Η απάντηση όμως στον κίνδυνο δεν είναι μόνο η αντίσταση είναι και το όραμα.

Η λίμνη Πηνειού μπορεί να γίνει:

– Πηγή αγροτικής ευημερίας, με έργα συντήρησης, προστασίας και εκσυγχρονισμού της λίμνης, με σύγχρονα αρδευτικά δίκτυα για την πλήρη αξιοποίηση του διαθέσιμου νερού και ίσως με εκτροπή ροών του Ερύμανθου ποταμού για εμπλουτισμό του υδάτινου αποθέματος.

– Κέντρο οικοτουρισμού και αναψυχής, με μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές, δραστηριότητες στη λίμνη, οικολογικά παρατηρητήρια και ήπιες υποδομές φιλοξενίας.

– Πόλος πολιτισμού και κοινωνικής ζωής, με φεστιβάλ, τοπικές εκθέσεις και δράσεις που θα ξανασυνδέσουν την κοινωνία με το υδάτινο τοπίο.

– Εργαστήριο γνώσης και εκπαίδευσης, με Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ερευνητικό Σταθμό για τα υδάτινα οικοσυστήματα, σε συνεργασία με πανεπιστήμια και σχολεία.

– Ζώνη προστασίας της φύσης, με θεσμοθετημένο φορέα διαχείρισης του οικοσυστήματος που θα εγγυάται την ισορροπία ανάμεσα στον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Τελειώνοντας θα ήθελα να θυμίσω ότι: Η ιστορία είναι αμείλικτη με όσους σιωπούν. Η ψυχή ενός τόπου ούτε νοικιάζεται ούτε πωλείται ούτε εκχωρείται.

ΥΓ. Η νομιμότητα της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών δεν είναι δική μου αρμοδιότητα για να κρίνω. Εκείνο που με αφορά είναι ότι το μέλλον ενός τόπου δεν μπορεί να αποφασίζεται με όρους λογιστικούς αλλά με όρους ευθύνης.

Η λίμνη Πηνειού είναι κεφάλαιο ζωής για την Ηλεία και το ερώτημα δεν είναι αν μπορεί να μισθωθεί αλλά αν έχουμε το ηθικό δικαίωμα να στερήσουμε από τη νέα γενιά έναν θησαυρό που οφείλαμε να τους παραδώσουμε αναβαθμισμένο.

Ακολούθησε τα Ηλειακά Νέα στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Παρόμοια Άρθρα:

“Τεχνικό άρθρο για τον “Daniel” και “Φράγμα Σκοπιάς, Ενιπέα, Φαρσάλων, Λάρισας””. Aδυνατεί η Περιφέρεια να παράσχει νομική υποστήριξη στους υπαλλήλους της, για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους;;; Η πλασματική εικόνα των Δεικτών – Με ζημίες το 42% των εταιρειών του Russell 2000