
Ποδηλατόδρομος ή αναγέννηση του σιδηροδρόμου Πελοποννήσου; Τι αλλάζει μετά τις παρεμβάσεις Μανιάτη και της ΕΛΛΕΤ

Η συζήτηση για το μέλλον της ιστορικής γραμμής του σιδηρόδρομου Πελοποννήσου πήρε νέα τροπή. Με ανάρτησή του, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Μανιάτης γνωστοποίησε ότι αντιπροσωπεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) έλαβε απόφαση που ζητά:
(1) η γραμμή να αξιοποιηθεί για μεταφορικό έργο,
(2) να αποτελέσει κυβερνητική προτεραιότητα η επαναλειτουργία της και
(3) η τυχόν προμελέτη να μην αφορά μετατροπή της γραμμής, αλλά –όπου είναι εφικτό– παράλληλους ποδηλατόδρομους, ειδάλλως να ακυρωθεί η προκήρυξη. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί νέο θεσμικό και πολιτικό πλαίσιο πίεσης προς τα αρμόδια υπουργεία, καθώς επαναφέρει στο επίκεντρο την προοπτική λειτουργικής αναβίωσης του σιδηροδρόμου αντί της μονοδιάστατης μετατροπής σε ποδηλατόδρομο.
Τι έχει συμβεί
Το 2024 υπήρξε μία ελληνοελβετική πρωτοβουλία διαφόρων φορέων στην οποία συμμετέχουν η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού ( μη κερδοσκοπική εταιρεία με μέλη και δωρητές ισχυρούς επιχειρηματίες), η ελβετική πρεσβεία, Ελβετοί εμπειρογνώμονες, καθηγητές του EΤH και του ΕΜΠ, για την σταδιακή επαναλειτουργία του ανενεργού σιδηροδρομικού δικτύου μετρικού εύρους, που κληροδότησε ο αείμνηστος Χαρίλαος Τρικούπης στην Πελοπόννησο. Η πρόταση σταδιακής επαναλειτουργίας για τουριστική και επιβατική χρήση έχει ως πρότυπο το επιτυχημένο ελβετικό παράδειγμα των Albula και Bernina Line της Rhaetian Railways και το πρώτο βήμα αφορά στο τμήμα Κόρινθος-Άργος-Ναύπλιο. Η πρωτοβουλία αυτή έλαβε ευρεία δημοσιότητα και στηρίχθηκε και από το τότε διοικητικό συμβούλιο του ΟΣΕ, τόσο Πατέρα όσο και τον Γιάννο Γραμματίδη. Μάλιστα τον Μάρτιο του 2024 στην ελβετική πρεσβευτική κατοικία, οι εκπρόσωποι των αρμόδιων φορέων υπέγραψαν μία κοινή δήλωση στήριξης της πρωτοβουλίας για την αναβίωση του σιδηροδρόμου της Πελοποννήσου, η οποία δεν είναι μεν νομικά δεσμευτική, είναι όμως ηθικά, έναντι της κοινωνίας των πολιτών.
Τη δήλωση στήριξης υπέγραψαν -με μάρτυρα την Ελβετική Πρεσβεία στην Ελλάδα- εκπρόσωποι των φορέων:
– Υπουργείο Τουρισμού
– Υπουργείο Μεταφορών
– Περιφέρεια Πελοποννήσου
– Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
– Ελληνική Ένωση Σιδηροδρόμων ΟΣΕ
– ΓΑΙΟΣΕ
– Ελληνικός Σύνδεσμος «Οι Φίλοι του Σιδηροδρόμου»
– Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
– ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Στις 24 Σεπτεμβρίου 2025 το ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος) προχωρά σε γνωστοποίηση για δύο διαγωνισμούς για ανάθεση προμελέτης που θα εξέταζε τη μετατροπή μεγάλου τμήματος της γραμμής (περ. 244 χλμ.) σε ποδηλατόδρομο, με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο:
- Διακήρυξη ανοικτής διαδικασίας για τη εκπόνηση προμελετών και τευχών δημοπράτησης για την διαμόρφωση ποδηλατικής διαδρομής Μέγαρα – Κόρινθος
- Διακήρυξη ανοικτής διαδικασίας για τη εκπόνηση προμελετών και τευχών δημοπράτησης για την διαμόρφωση ποδηλατικής διαδρομής Κόρινθος – Καλαμάτα
2 Οκτωβρίου 2025: Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) εκδίδει σκληρό δελτίο Τύπου, καταγγέλλοντας ότι δαπανώνται 3,5 εκατ. ευρώ για προμελέτες χωρίς προηγούμενη μελέτη σκοπιμότητας και ότι υπονομεύεται μια εμβληματική δημόσια υποδομή.
5-7 Οκτωβρίου 2025: Κλιμακώνονται οι αντιδράσεις πολιτικών και φορέων. Ο Γ. Μανιάτης χαρακτηρίζει την προοπτική μετατροπής «αδιανόητη», ενώ το θέμα φτάνει και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με σχετική ερώτηση.
19 Οκτωβρίου 2025: Η δημόσια τοποθέτηση Μανιάτη για την απόφαση της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ αλλάζει το κλίμα: η συζήτηση μετατοπίζεται από τον ποδηλατόδρομο στην επαναλειτουργία της γραμμής. Η τελική ευθύνη ανήκει στα Υπουργεία Υποδομών & Μεταφορών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, που καλούνται να σταθμίσουν τεχνικά και οικονομικά δεδομένα.
Πως προέκυψε η ποδηλατική διαδρομή
Αυτό που μάλλον δεν γνωρίζουν τόσο η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) όσο και ο Γιάννης Μανιάτης είναι πως το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος προχώρησε σε αυτή την προκήρυξη για τον ποδηλατόδρομο; Σύμφωνα με την έρευνα του Financialreport.gr είχε προηγηθεί από τον Δεκέμβριο του 2023 αίτημα του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ευάγγελου Μπακογιάννη (συνωνυμία με τον πρώην δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη) προς το Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση ποδηλατικής διαδρομής Κόρινθος – Καλαμάτα προκειμένου να βρει προτάσεις για να απορροφηθούν χρήματα από το Πράσινο Ταμείο. Εχει ένα σκεπτικό το οποίο στερείται κριτικής γιατί αφενός είναι απλοϊκό αφετέρου δεν έχει ουσιαστική τεκμηρίωση. Το ίδιο μήνα το διοικητικό συμβούλιο του Πράσινου Ταμείου εγκρίνει αυτό το αίτημα (εδώ η σχετική απόφαση, την οποία υπογράφει ο πρόεδρος του Δ.Σ., Ιωάννης Ανδρουλάκης).
Τι αναφέρει το δελτίο τύπου της ΕΛΛΕΤ για το θέμα
Το δελτίο Τύπου της ΕΛΛΕΤ (2/10/2025) καταθέτει σκεπτικό υπέρ του σιδηροδρόμου και κατά της μετατροπής σε ποδηλατόδρομο. Τα βασικά σημεία του συνοψίζονται στα εξής:
- Υπενθυμίζει ότι την περίοδο 2004–2009 επενδύθηκαν περίπου 80 εκατ. ευρώ στην ανακαίνιση του τμήματος Κόρινθος-Καλαμάτα, για ταχύτητες έως 120 χλμ./ώρα, με στόχο την επαναλειτουργία.
- Εκτιμά την αξία της υφιστάμενης υποδομής στο ίδιο τμήμα σε 2,5–3 δισ. ευρώ, με συνολική αξία δικτύου 5-6 δισ. ευρώ, άρα μια «μη αναστρέψιμη καταστροφή» εθνικής περιουσίας αν αφαιρεθούν οι σιδηροδρομικές λειτουργίες.
- Ο άξονας περιλαμβάνεται στο Εθνικό Χωροταξικό (2009) και στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών (2019), ενώ το 2024 οι μετρικές γραμμές δηλώθηκαν στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (TEN-T) ως τμήμα του comprehensive δικτύου.
- Παραθέτει ομόφωνα ψηφίσματα Δήμων (Καλαμάτας, Μεσσήνης, Οιχαλίας) και ευρύτερη περιφερειακή στήριξη για ανάταξη και προαστιακή λειτουργία, με διακλαδώσεις προς Ναύπλιο, Κυπαρισσία και Μεσσήνη.
- Προτείνει ένα ελληνοελβετικό μοντέλο επανεκκίνησης (συνδυασμός επιβατικής και τουριστικής χρήσης τύπου Albula/Bernina), με μελέτη σκοπιμότητας και επιχειρηματικό σχέδιο χαμηλού κόστους (280.000 €), ξεκινώντας από το Κόρινθος–Άργος–Ναύπλιο.
- Αντιπαραβάλλει τη συνέργεια σιδηροδρόμου-ποδηλάτου (ειδικά βαγόνια, ακτινωτές ποδηλατικές/πεζοπορικές διαδρομές από τους σταθμούς) με την πλήρη αντικατάσταση του τρένου από έναν ενιαίο διάδρομο ποδηλάτου, την οποία θεωρεί στρατηγικά λανθασμένη.
Εδώ η ανακοίνωση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος & Πολιτισμού
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.