Τι προβλέπει η νομοθεσία για τα αδέσποτα
Η διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς στην Ελλάδα δεν είναι «γκρίζα ζώνη». Το ισχύον πλαίσιο – με βασικό κορμό τον ν. 4830/2021 («Πρόγραμμα ΑΡΓΟΣ») και το παλαιότερο θεσμικό υπόβαθρο του ν. 4039/2012 – ορίζει ότι ο κύριος φορέας ευθύνης σε τοπικό επίπεδο είναι ο Δήμος, εντός των διοικητικών ορίων του οποίου εντοπίζεται το ζώο.
1) Ποιος είναι αρμόδιος για τα αδέσποτα
Ο ν. 4830/2021 ορίζει ως αρμόδιες αρχές για τη φροντίδα, την περισυλλογή και τη διαχείριση των αδέσποτων τους Δήμους, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους. Παράλληλα, προβλέπεται εποπτεία/συντονισμός σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, με ρόλο της Ειδικής Γραμματείας για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς και των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Εσωτερικών.
2) Τι υποχρεούνται να κάνουν οι Δήμοι (πρακτικά)
Η ευθύνη δεν είναι θεωρητική. Με βάση το πλαίσιο (νόμος και διευκρινιστικές εγκύκλιοι), η «αλυσίδα» διαχείρισης περιλαμβάνει:
- Περισυλλογή αδέσποτων με οργανωμένο τρόπο και με κανόνες ευζωίας.
- Κτηνιατρικό έλεγχο/περίθαλψη, εμβολιασμό και αποπαρασίτωση, όπου απαιτείται.
- Στείρωση ως βασικό μέτρο ελέγχου πληθυσμού.
- Σήμανση (microchip) και καταγραφή στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ) με διαχειριστή τον Δήμο.
- Φιλοξενία σε κατάλληλες δομές/καταφύγια ή μέσω συμβάσεων/συνεργασιών.
- Υιοθεσίες και προώθηση υπεύθυνης κηδεμονίας, όπου είναι εφικτό.
- Επανένταξη/επιστροφή σε κατάλληλο περιβάλλον, όταν τηρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζει το πλαίσιο.
3) Συνεργασίες με φιλοζωικές – αλλά η ευθύνη δεν «φεύγει» από τον Δήμο
Το πλαίσιο επιτρέπει και ενθαρρύνει συνεργασίες με φιλοζωικά σωματεία/οργανώσεις και ιδιώτες που διαθέτουν αδειοδοτημένες δομές, ιδίως για φιλοξενία και προώθηση υιοθεσιών. Ωστόσο, ο θεσμικός ρόλος του Δήμου ως αρμόδιας αρχής παραμένει πυρήνας του συστήματος.
4) Επιχειρησιακό πρόγραμμα και «δομές» στους Δήμους
Στον ν. 4830/2021 προβλέπεται ότι οι Δήμοι οφείλουν να λειτουργούν οργανωμένα: με επιχειρησιακό σχεδιασμό (πρόγραμμα διαχείρισης) και με διαδικασίες/επιτροπές που υποστηρίζουν κρίσιμες αποφάσεις. Υπάρχουν επίσης οδηγίες από το Υπουργείο Εσωτερικών που εξειδικεύουν ζητήματα λειτουργίας επιτροπών και εφαρμογής του πλαισίου.
5) Το ΕΜΖΣ (pet.gov.gr) και η καταγραφή
Κεντρικό εργαλείο του νέου πλαισίου είναι το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ), μέσω του οποίου παρακολουθείται η κατάσταση δεσποζόμενων και αδέσποτων. Η καταγραφή – ιδίως των αδέσποτων με διαχειριστή τον Δήμο – θεωρείται κρίσιμο στοιχείο διαφάνειας και ελέγχου του προγράμματος διαχείρισης.
6) Γιατί έχει σημασία το «ποιος ευθύνεται»
Σε πρακτικό επίπεδο, η σαφής ανάθεση αρμοδιότητας σημαίνει ότι το ζήτημα των αδέσποτων δεν αντιμετωπίζεται ως «εθελοντισμός από ανάγκη», αλλά ως δημόσια πολιτική με υποχρεώσεις, εργαλεία και διαδικασίες. Όπου η εφαρμογή χωλαίνει, το πρόβλημα δεν είναι νομικό κενό, αλλά ζήτημα εφαρμογής, πόρων, οργάνωσης και ελέγχου.
Πηγές (ενδεικτικά)
- Ν. 4830/2021 (ΦΕΚ Α’ 169/18.09.2021) – νέο πλαίσιο για ζώα συντροφιάς & Πρόγραμμα «ΑΡΓΟΣ».
- Ν. 4039/2012 – θεμελιώδες πλαίσιο για δεσποζόμενα/αδέσποτα (ιστορικό υπόβαθρο).
- Εγκύκλιοι ΥΠΕΣ για ζητήματα εφαρμογής (επιτροπές, περισυλλογή κ.ά.).
- pet.gov.gr (ΕΜΖΣ) – θεσμικό πλαίσιο/νομοθεσία για τη λειτουργία του μητρώου.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
Ακολούθησε τα Ηλειακά Νέα στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
